ایمان آمیخته با شرک

ایمان آمیخته با شرک

خدای سبحان در باره کسانی که به این ایمان ناب، راه نیافته اند می فرماید ایمان

[233]

اینها با شرک، آمیخته است:

«و ما یؤمن اکثرهم بالله الا و هم مشرکون» (17)

یعنی، بسیاری از انسانها با این که مؤمنند، مشرکند. امام صادق (علیه السلام) در تبیین این حقیقت که چگونه اکثر مؤمنان، مشرکند؟ فرمود: همین که می گویند: اگر فلان شخص نبود، مشکل من حل نمی شد، این تفکر با ایمان، سازگار نیست:

«هو قول الرجل: لولا فلان لهلکت و لولا فلان لما اصبت کذا و کذا و لولا فلان لضاع عیالی؛ الا تری انه قد جعل لله شریکا فی ملکه یزرقه و یدفع عنه؟ قلت: فنقول: لولا ان الله من علی بفلان لهلکت، قال: نعم لا باس بهذا و نحوه» (18).

بنابراین، اگر کسی بگوید مشکل مرا اول خدا و بعد شما حل می کنید، این نوعی شرک است؛ زیرا خدا اولی است که ثانی ندارد:

«هو الاول و الاخر» (19)

و مستقلی است که مستقل دیگر را نمی پذیرد و هر چه در جهان امکان یافت شود مجرای فیض اوست.

انسان تشنه کام، تنها وامدار سرچشمه است و دیگر از جویبار و رودخانه تشکر نمی کند؛ چون آب را سرچشمه به او می دهد؛ نه جویبار و آب حیات را خدای سبحان که منبع فیض است عطا می کند. بنابراین، نباید گفت اگر فلان کس یا فلان چیز نبود، من هلاک می شدم؛ بلکه باید گفت اگر لطف خدا نبود، هلاک می شدم. پس ایمان راستین، اولین مرحله است. از این رو ذات اقدس خداوند به کسانی که به ظاهر ایمان آورده ولی ایمان استواری تحصیل نکرده اند، می فرماید:

«یا ایها الذین امنوا امنوا بالله و رسوله» (20)

شما که به ظاهر ایمان آورده اید به حسب باطن هم مؤمن باشید و یا اگر ایمانتان درست است، استوار باشید، یا اگر ایمانتان ضعیف است تقویت کنید.

17. سوره یوسف، آیه 106.18. بحار، ج 5، ص 148.19. سوره حدید، آیه 3.20. سوره نساء، آیه 136.